سلطان کھاروی دیاںکافیاں
کجھ و دواناں دے وچار نیں کہ کافی عربی زبان دا لفظ اے جیدے معنی نیں مکمل ، پورا یا کافی ہونا۔ کیوں جے قرآن مجید وچ ربی فرمان اے۔
’’ کفیٰ باللہ شہیدا اللہ دی گواہی کافی اے ‘‘ (۱)
’’ کفیٰ باللہ وکیلا اللہ کارساز کافی اے ‘‘(۲)
’’قرآن حکیم وچ ایہہ لفظ کافی تے مکمل دے معنی وچ استعمال ہویا اے۔ ایس لئی شاعری دی اجہی صنف نوں کافی آکھیا گیا ہے۔ جہدے وچ اک مکمل مضمون اک مکمل خیال یاں اک مکمل جذبے دا اظہار کیتا گیا سی۔ شاعری دی ایس صنف نوں پڑھ کے یاںسن کے ہور کسے صنف یاں شاعری دے مطالعے یاں سنن دی لوڑ نہیں رہندی ۔ کیوں جے ایہدے راہیں بیان ہون والا مضمون یاں خیال ، ادبی ذوق ، روحانی لوڑاں تھوڑاں تے وجدان دی مکمل حد تک تسکین کر دیندا اے۔ ایسے پاروں شاعری دی ایس صنف نوں کافی آکھیا گیا اے۔‘‘(۳)
کافی تے سنگیت دا آپسی گوہڑا سمبندھ ہے ۔ کافی وچ سنگیت پکھ اگھڑواں ہوندا اے۔ ایس لئی سنگیت توں بنا ں کافی مکمل نہیں ۔جے ایہہ آکھیا جاوے کہ شاہ حسین نے کافی تے سنگیت نوں لازم و ملزوم بنا دتا اے تاں کجھغلط وی نہ ہووے گا۔ اونہاں اپنیاں کافیاں بارے واضح شبداں وچ لکھ دتا، پئی ایہہ کافی فلاں راگ یاں راگنی وچ گائی جاوے مثال دے طور تے اوہناں نے اپنی ایس کافی نوں راگ جے جے ونتی وچ گاون دی ہدایت کیتی اے۔
متراں دی مجمانی خاطر دل دا لہو چھانی دا
کڈھ کلیجہ کیتم بیرے سو بھی...
To understand the commentary of the Holy Qurân is a complex matter. Since the time of Holy Prophet Muhammad (S.A.W) till date the commentators have come to interpret the Holy Qurân for general public so that they should not face any difficulty to understand it. The Muhadithen made a separate chapter for Tafseer. In 19th century Imam Alusi (R.A) wrote a detailed commentary of the Holy Qurân. In this article I will produce a brief introduction of Imâm Alūsī (R.A) and his Tafseer. This paper touches the methodology of tafseer of Imam Alūsī (R.A) and the principles adopted by him.
This study titled as Socio-economic Factors of Depression among Women in Selected Districts of Gilgit-Baltistan, Pakistan, was carried out with Mixed Method Research (MMR) approach under the concurrent triangulation strategy of analysis. For quantitative data, a self-designed structured questionnaire was used to collect data about socio-economic profile of the respondents whereas Diagnostic Statistical Manual (DSM) was applied to diagnose the women with depression. Severity of depression was assessed on the basis of DSM severity scale. Chi square test was applied to find out association between socio-economic variables and depression. Qualitative data was managed manually using interview guide. Both quantitative data and qualitative data were triangulated for comparison to see similarities and dissimilarities therein. The study population included 450 women, out of whom 300 had depression while the rest 150 respondents were non-depression respondents who were interviewed for the sake of comparison. Mean age of the respondents was 35.4 years (SD±11.61). Ninety seven percent had moderate depression. Bivariate analysis showed that depression in sampled women was significantly associated with domestic violence, household debt, polygamy of husbands, emotional abuse, early marriage, non-cordial relationship with in-laws and lack of freedom in the context of spending. The emerging themes of qualitative data during the in-depth interview were almost the same except the hiding of information about their illness from community and other family members. The reason for such act was to avert socially and culturally induced phenomena. The matching qualitative themes included early marriage, domestic abuse, economic difficulties, suicidal behaviour and distortion in social relationships among depressed women. In a nut shell, all the emerging themes were in congruence with the quantitative findings except hiding of depression. The study recommends the inculcation of massive awareness regarding the negative bearings of depression and also generation of socio-economic opportunities for women in Gilgit-Baltistan (GB).